وقتی حقوق یک نوازنده با آنگلا مرکل برابر است! - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، ولفگانگ ونگنروت ـ رهبر ارکستر آلمانی ـ که طی تعطیلات عید فطر به مدت سه شب به همراه ارکستر سمفونیک تهران به روی صحنه رفت، در گفت وگویی درباره راه چاره هایی صحبت کرد که می توان برای بهبود شرایط ارکستر سمفونیک تهران به کار گرفت.

در ابتدای این مصاحبه که به وسیله خبرنگار ایسنا به زبان انگلیسی صورت گرفته، از ونگنروت درباره سطح موسیقایی نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران سوال می شود.

پاسخ می دهد: به صورت کلی ارکستر پتانسیل بالایی دارد که بخشی از این پتانسیل باید توسعه داده شود. ولی به عقیده من سطح نوازندگان ارکستر بسته به هر نوازنده تا حدی فرق دارد. شاید سطح ارکستر را بنابر دلایلی نتوان با ارکستر های اروپا مقایسه کرد که البته مسئله عجیبی نیست؛ چون در اروپا تعداد زیادی ارکستر حرفه ای فعالیت می نمایند، تعداد زیادی مدرسه و آموزشگاه های آموزشی وجود دارند که از سراسر دنیا برای آموزش به آن ها مراجعه می نمایند؛ بنابراین نمی توان همان سطح را از ایران هم انتظار داشت. ولی امکان پیشرفت بالایی در ارکستر وجود دارد.

ارکستر های مهم دنیا چگونه مسائل اقتصادی را مدیریت می نمایند؟

از ونگنروت درباره نحوه مدیریت اقتصادی ارکستر های مهم دنیا می پرسیم. او بیان می نماید: نمی دانم شرایط در ایران دقیقا به چه صورتی است، ولی آنچه که فهمیده ام مرا تحت تأثیر قرار داده است؛ چراکه نوازندگان ارکستر تنها با کار در ارکستر نمی توانند هزینه زندگی خود را پرداخت نمایند.

او ادامه می دهد: راه های متفاوتی برای تأمین هزینه های اقتصادی ارکستر ها در دنیا وجود دارد. به عنوان نمونه در آلمان بین ارکستر ها رقابت هست و می خواهند که نتیجه کار به گونه ای باشد که به آن افتخار نمایند پس برای نتیجه مورد نظر هزینه زیادی می نمایند که البته این دیدگاه از تاریخ ما برمی آید. درواقع در آلمان ارکستر های مهم مانند برلین فیلارمونیک از حمایت های خیلی بالایی برخوردار هستند؛ به گونه ای که نوازندگان آن دستمزد خیلی بالایی کسب می نمایند و نوازندگی در ارکستر برایشان یک کار تمام وقت است. البته ارکستر فیلارمونیک برلین یکی از ویژه ترین ارکستر های دنیا است و عایدی نوازندگان آن در 10 تا 15 درصد بالاترین حقوق ها واقع شده است.

نخستین کنسرت ارکستر سمفونیک تهران در سال 1401 با رهبری ونگنروت

این هنرمند تصریح می نماید: یک نماینده مجلس آلمان شاید حقوقی برابر 9 هزار یورو دریافت کند و این در حالی است که نوزاندگان ارکستر فیلارمونیک برلین عایدیی بالاتر دارند؛ درواقع یک نوازنده حرفه ای در ارکستر فیلارمونیک برلین حقوقی، چون آنگلا مرکل دریافت می نماید؛ البته باید در نظر گرفت که با توجه به سطح بالای این نوازندگان، تقاضای حضور و فعالیت آن ها در پروژه های مختلف وجود دارد و مدام از آن ها درخواست می شود که در پروژه های مختلف حضور داشته باشند که این امر در ثروتمند بودن آن ها اثرگذار است.

این رهبر ارکستر درباره سیستم حمایت اقتصادی ارکستر ها در امریکا هم بیان می نماید: در امریکا این اسپانسر ها هستند که از ارکستر ها حمایت اقتصادی می نمایند که البته این سیستم را نمی پسندم؛ چون در این صورت گاهی اسپانسر ها که بعضا چیزی درباره هنر نمی دانند تقاضا های خیلی عجیبی دارند و برای ارکستر تصمیم می گیرند که چه چیزی نواخته شود و یا رپرتوار چه باشد. این در حالی است که هنر باید آزادی داشته باشد، ولی این اسپانسر ها به گونه ای هستند که اگر قطعه مورد نظرشان اجرا نشود، پولی پرداخت نخواهند کرد.

ارکستر سمفونیک تهران باید رهبر ثابت و مهمان داشته باشد

راه مناسب و نرمال اداره یک ارکستر سمفونیک خوب چیست؟ بیان می نماید: معمولا ارکستر های حرفه ای یک رهبر ثابت دارند که فرد اصلی است و درباره اساسی ترین مسائل هنری ارکستر تصمیم می گیرد. او کنسرت هایی را برگزار و کوشش می نماید که سطح ارکستر را بالا ببرد. البته برای ارکستر های خوب در کنار رهبر ثابت، رهبران مهمان هم حضور دارند. ولی برای ارکستر های کوچکتر مثلا در کشور آلمان به دلیل اینکه شرایط اقتصادی آن ها همچون ارکستر فیلارمونیک برلین نیست، هزینه کمتری برای رهبر های مهمان می نمایند.

او ادامه می دهد: به عقیده من زمانی که ارکستر سمفونیک تنها یک رهبر ثابت داشته باشد که همه قطعات را رهبری کند، نتیجه خیلی خوبی حاصل نخواهد شد و این امر مخاطب را خسته خواهد نمود. ارکستر به روش ها و دست خط های متفاوت و متنوع موسیقایی احتیاج دارد، هر رهبر ایده های نوی ارائه می دهد که این امر باعث ایجاد تغییر می شود و فضا را زنده نگه می دارد. البته که اداره این ارکستر تنها با رهبر های مهمان هم جوابگو نخواهد بود؛ چون اصولا با یک رهبر ثابت نظم بیشتری ایجاد خواهد شد.

او درباره ویژگی هایی که رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران باید داشته باشد، بیان می نماید: ارکستر در مرحله اول به رهبر ثابتی احتیاج دارد که دید هنری داشته باشد، تصمیم های درست بگیرد، ارکستر را به سمت جلو هُل دهد، شخصیتی محکم داشته باشد که کنسرت های معمول را به انجام برساند، از سولیست ها دعوت کند، فردی باتجربه باشد، رویکردی مبتنی بر اصول آموزشی داشته باشد، چشم اندازی برای بهبود شرایط ارکستر داشته باشد، درباره رهبران مهمان تصمیم بگیرد و دیگر رهبران ارکستر را بپذیرد، چون این امر گاهی می تواند مشکل ساز شود؛ چراکه ممکن است رهبر ارکستر، فرد خودخواهی باشد و نپذیرد که رهبران مهمان را دعوت کند و یا حتی رهبران بدی را دعوت کند، رهبر باید اعتماد به نفس این را داشته باشد که رهبران خوب را دعوت کند و قبول داشته باشد که رهبران خوبی وجود دارند که باید در قالب یک همکاری برای بهبود شرایط ارکستر از آن ها دعوت کرد.

این هنرمند تأکید می نماید که اگر قصد بهبود شرایط را داشته باشیم باید هزینه کنیم؛ چراکه که کلیه این فرایند به خرج کردن پول احتیاج دارد.

این هنرمند درباره ارکستر هایی که تنها با رهبر های مهمان اداره می شوند، تصریح می نماید: ارکستر های خیلی محدودی، چون ارکستر فیلارمونیک وین تنها با رهبر های مهمان اداره می شوند که البته سطح این ارکستر تا حدی بالا است که فشار تقریبا بالایی در سطح بین المللی روی این ارکستر واقع شده است؛ تا حدی که درباره هر کنسرت آن در روزنامه ها نوشته می شود.

نکاتی که ارکستر سمفونیک تهران باید به آن ها توجه کند

ونگنروت درباره دیگر تغییراتی که باید در ارکستر سمفونیک تهران اعمال شود، می گوید: در مدت اقامتم در تهران موزیسین های بااستعدادی را دیدار نموده ام که باید در ارکستر سمفونیک تهران بنوازند که البته شاید کمی تغییر در نوازندگان ارکستر هم بتواند مفید واقع شود. بعلاوه باید برای هر بخش در ارکستر یک راهنمایی گر در نظر گرفته شود؛ چراکه این جریان می تواند به بهبود شرایط آن یاری کند. این فرایندی است که در کشور های اروپایی اجرا می شود به این صورت که به ترتیب رهبر اول، رهبر دوم و رهبر سوم ضروری است که در هماهنگی با یکدیگر ارکستر را اداره نمایند. این مسئله ای است که در ایران خیلی به آن توجه نشده است.

این رهبر ارکستر درباره تعداد دفعات تمرین ارکستر سمفونیک تهران در ماه بیان می نماید: ارکستر باید با نظم و ترتیب بیشتری تمرین کند. نوازندگان ارکستر در حال حاضر سه روز در هفته تمرین دارند که زیاد نیست. آن ها باید پنج روز در هفته تمرین داشته باشند که البته این امر هزینه بیشتری را می طلبد. بعلاوه باید رقابت هایی را پایه گذاری نمایند تا نوازندگان به واسطه آماده شدن برای این رقابت ها آمادگی بیشتری داشته باشند. ولی بهبود شرایط ارکستر سمفونیک یک فرایند طولانی مدت است و نمی توان سطح آن را تنها طی چهار ماه بالا برد.

او در راستای تمرین نوازندگان ارکستر، مصداقی از تمرین نوازندگان در ارکستر های سطح بالا را مثال می زند و می گوید: بعضی از ارکستر های سطح بالا هفته ای یک بار را تنها به تمرین سولیت شماره یک اختصاص می دهند تا بخش های متفاوتی را بنوازند که به نوعی برایشان یک تمرین و ورزش است و به این صورت همواره می توانند روی فرم باشند.

نحوه ورود نوازندگان به ارکستر های مهم دنیا چگونه است؟

ونگنروت در ابتدا درباره نحوه دعوت از نوازندگان حرفه ای و همکاری با آن ها می گوید: در اروپا اگر قصد دعوت از نوازندگان مهم را داشته باشید، فرایند در ارکستر های مهم اینگونه است که باید هزینه زیادی کنید و در ادامه هم گاه موزیسین هایی کشور را ترک می نمایند و یا موزیسین های دیگر وارد کشور می شوند. برای این نوازندگان جالب خواهد بود که برای پروژه های مختلف یا برگزاری وورکشاپ دعوت شوند؛ البته گاهی هم اینگونه است که نوازندگان را برای آشنایی و یادگیری از نوازندگان برتر به کشور های دیگر اعزام می نمایند.

ولی نحوه ورود به ارکستر ها در اروپا اینگونه است که نوازندگان باید تست ها و آزمون هایی را طی مراحلی پشت سر بگذارند که اغلب فرایند دشواری است و بعد اگر قبول شوند باید دفعاتی را همراه با دیگر نوازندگان بنوازند تا آنالیز نمایند که نوازنده نو چگونه در کنار آن ها هماهنگ خواهد شد، چقدر انعطاف پذیر و آماده است.

نوازندگان بااستعداد بدون رهبر ارکستر باتجربه برابر است با فروپاشی

از این رهبر ارکستر می خواهیم که نظرش را درباره نبود رشته رهبری ارکستر در دانشگاه های ایران بیان کند. می گوید: من در ایران برای رهبران جوان هم کلاس برگزار کردم و تحت تأثیر قرار گرفتم که تعداد بسیاری از افراد به انجام این کار علاقه مند هستند و حتی خیلی از این استعدا ها علاقه دارند که رهبری ارکستر را در اروپا بیاموزند. پایه گذاری تحصیل در رشته رهبری فرایند ای دارد که در اینجا به آن احتیاج است؛ چون اگر رهبرانی بدون تجربه، ولی نوازندگانی بااستعداد و پتانسیل داشته باشید، پیشرفتی حاصل نخواهد شد. همچون شرکتی که کارمندانی بامهارت دارد، ولی مدیر آن تصمیمات درستی نمی گیرد که این امر موجب فروپاشی شرکت خواهد شد.

چه انگیزه ای رهبر ارکستر آلمانی را به ایران کشاند؟

بعلاوه از این هنرمند درباره دلیلِ حضورش در ایران برای برگزاری مسترکلاس و رهبری ارکستر سمفونیک تهران به عنوان رهبر مهمان سوال می کنیم.

او پاسخ می دهد: دعوت من به ایران به وسیله یکی از همکارانم در اتریش به نام نصیر حیدریان صورت گرفت. ما مدتی طولانی است که یکدیگر را می شناسیم. در حقیقت ارتباط ما بیشتر از 25 سال پیش شکل گرفت. او درخواست حضورم در ایران را برای همکاری با ارکستر سمفونیک بیان کرد و من نیز این درخواست را قبول کردم؛ چراکه علاقه زیادی دارم که به واسطه موسیقی وارد فرهنگ های دیگر شوم.

این رهبر ارکستر ادامه می دهد: من هم روشی همچون دیگر رهبر های ارکستر آلمانی برای کار کردن دارم که البته موقعیت های کاری زیادی برای این شغل در آلمان وجود دارد، ولی بعلاوه پروژه های مختلف زیادی را در کشور های دیگر داشته ام. مثلا چندین بار در امریکای جنوبی و یا ژاپن کار نموده ام که اتفاقا حضور در یک فرهنگ متفاوت در یک بازه زمانی طولانی تجربه خیلی جالبی بود.

این هنرمند تصریح می نماید: درک و دریافت فرهنگ های دیگر به واسطه موسیقی و کار کردن با مردم مسئله ای است که نظر مرا جلب می نماید. در حقیقت من هرگز به ایران، ژاپن یا آرژانتین به عنوان یک جهانگرد نمی روم؛ چون در این صورت تنها در یک محل متفاوت قرار دارید و باید به ساختمان ها نگاه کنید، اما زمانی که صحبت از کار کردن در کشور های دیگر است واقعا برایم دلپذیر خواهد بود.

او درباره تجربه حضورش در ایران بیان می نماید: بیشتر از سه هفته را در ایران سپری کردم و به واسطه شناختن مردم، فهمیدن درباره سبک زندگی آنها، تفاوت و شباهتشان، تجربه خیلی خوبی را پشت سر گذاشتم. اینکه دیدم ایرانی ها تا چه حد برای نواختن موسیقی کلاسیک که البته میراث آن بیشتر به اروپا برمی شود اشتیاق دارند و به زبان آلمانی و حتی فرهنگ کشور های آلمانی علاقه دارند خیلی مرا تحت تأثیر قرار داد و اصلا انتظارش را نداشتم.

ولفگانگ ونگنروت رهبر ارکستر آلمانی، دانش آموخته دانشگاه موسیقی و هنر های نمایشی گراتس اتریش و بعلاوه دانشگاه موسیقی سار در آلمان است. در کارنامه ونگنروت اجرا هایی با ارکستر سمفونیک برن، فیلارمونیک برمن، ارکستر سمفونیک کارنتین، ارکستر سمفونیک شمال غربی آلمان، تئاتر کولون در بوئنوس آیرس، ارکستر سمفونیک شیزوکا کره جنوبی، ارکستر گواندهاوس و اپرای لایپزیک به چشم می خورد. ونگنروت بعلاوه اپرا هایی از جمله اپرا های کپنهاگ، استکهلم، گوتنبرگ و مالمو را رهبری نموده است. وی استاد دانشگاه گراتس اتریش است و از جمله فعالیت های دانشگاهی او می توان به مطالعه تدریس در دانشگاه های UdK برلین، دانشگاه علوم کاربردی هانوفر و آموزشگاه موسیقی ویسبادن اشاره نمود.