صنایع دستی بخشی از هویت و تاریخ و شناسنامه ایرانیان است - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، ایسنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، صنایع دستی بخشی از هویت و تاریخ و شناسنامه ایرانیان است.

مراسم گرامیداشت صنایع دستی و تجلیل از پیشکسوتان هنرهای سنتی با حضور جمعی از استادان و هنرمندان پیشکسوت عرصه صنایع دستی، مسئولان و علاقمندان در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار گردید.

در این مراسم که با اجرای فیروز ناصری هرسینی (احیاگر گلیم کرمانشاه) همراه بود، ابتدا بهروز سیف اللهی، نماینده تشکل های صنایع دستی و هنرهای سنتی پیرامون اینکه صنایع دستی بخشی از هویت و تاریخ و شناسنامه ایرانیان است، اظهار کرد: امیدوارم هنرمندان عرصه صنایع دستی بتوانند با فراغ بال و آسودگی خیال مشغول خلق آثار بی بدیل باشند که در بهترین موزه ها و حراجی ها به نمایش دربیاید.

او به آمار شاغلان این عرصه اشاره نمود و اضافه کرد: در حال حاضر نزدیک به 7 میلیون نفر شاغل رسمی و 10 میلیون نفر به صورت غیررسمی در این عرصه ارتزاق می نمایند که متأسفانه هیچگاه کانون توجه یا حتی در حاشیه آن قرار نداشتند. اعضای خانواده صنایع دستی همواره متکی به منابع مالی و سرمایه های معنوی خود بوده و به سختی خود را سرپا نگه داشته اند؛ بویژه در شهرهای دورافتاده که کمترین امکانات را برای کار و فراوری دارند و بعد از بیماری همه گیر کرونا شاهد ریزش فراگیر آنها بودیم.

سیف اللهی به مسائل معیشتی که برای هنرمندان این عرصه وجود دارد پرداخت و توضیح داد: نداشتن بیمه تأمین اجتماعی مناسب، مسائل و موانع موجود در صادرات، تأخیر چهار ساله در حمایت از استادکاران از سال 1396 تا به امروز، بی توجهی به حوزه فروش و بازاریابی، ضعف در برگزاری نمایشگاه ها که موجب هزینه گزاف برای هنرمندان این عرصه می شود، پرداخت وامهای 6 درصد و 12 درصد که فشار بسیاری به فراورینمایندگان این عرصه وارد آورده، از جمله مسائل و موانعی است که برای این قشر وجود دارد.

ما در فراوری ناخالص ملی هنوز ارزش صنایع دستی را درک ننموده ایم

غلامرضا منتظری، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس اعلام کرد: صنایع دستی از شأن و منزلت ویژه ای در سپهر فرهنگی و تمدنی جهان امروز برخوردار است. قدمت شکل گیری صنایع دستی به شروع زندگی بشر برمی شود و فراوری آن براساس پاسخ به نیازهای زیستی و طبیعی بشر شکل گرفت. صنایع دستی در طول زمان بعنوان هنری ارزشمند و صنایع کاربردی در زندگی انسان صندلی خود را پیدا کرد و تکامل یافت.

او زیباترین ضلع فرهنگ را هنر دانست و در این زمینه اضافه کرد: هنر نعمتی خدادادی است که یک طرف آن اندیشه انسان است و اگر هنرمند در راه خیر کوشش کند به سعادت و خیرمندی دست خواهد یافت. هنر زیباترین فصل فرهنگ است و هنرمندان از کشش هنر برای جذب دیگران برای سعادت و نیک بختی بهره می برند.

منتظری در همین زمینه اضافه کرد: صندلی و منزلت صنایع دستی در میان هنرها بسیار ویژه است. زمانی که انسان برای زیست بوم خود آثاری را پدید آورد، لباس هنر به تن نداشت؛ اما امروز ارزشمندی صنایع دستی و هویت بخشی آن را شاهدیم. کارکرد صنایع دستی در آداب و رسوم و سنن بسیار مشهود است و مایه آرامش روح و آسایش انسانهاست.

او به کارکرد دیگر صنایع دستی اشاره نمود و اضافه کرد: پیغام رسانی یکی از کارنمودهای ویژه صنایع دستی است. هریک از هنرهای ما سفیری فرهنگی و پیغام رسان به شمار می رود که در هیچ شرایطی از انتقال پیغامش دست برنمی دارد. تقویت بعد مالی و معیشتی زندگی از دیگر ویژگی های هنرهای سنتی است که می تواند ما را از مسائل عدیده مالی برهاند. ما در فراوری ناخالص ملی هنوز ارزش صنایع دستی را درک ننموده ایم. باید نگاهمان را به عرصه صنایع دستی تغییر دهیم.

او به صندوق توسعه ملی و بودجه ای که برای سال 1400 برای این حوزه در نظر گرفته شده، اشاره و اعلام کرد: برای حمایت و صیانت از فراوریات کوچک خانگی، بویژه در روستا که خاستگاه اصلی هنرهای ما را تشکیل می دهد، اعتباراتی پیش بینی شده است. امیدوارم با افزایش حمایت ها از این هنرهای روبه انقراض و از یاد رفته، صیانت بیشتری صورت گیرد.

منتظری در انتها سخنان خود به ضرورت آموزش های فنی پرداخت و گفت: نخستین پله پیشرفت در این حوزه، توانایی و دانایی است؛ بویژه جوانان مستعد می توانند پایه های خوبی در این راه باشند. با نگاه تحول گرا این محفل خودجوش است.

ساناز حسینمردی، کارآفرین صنایع دستی در حوزه سفالگری از دیگر حاضران در این نشست بود که از تجربیات خود در این حوزه صحبت کرد. این کارآفرین حوزه سفال راز موفقیت خود را کار تیمی بیان نمود و در سخنانی بیان نمود: تخصص من فقط ساخت سفال بود و در حوزه بازاریابی و فروش هیچ اطلاعات و تجربه ای نداشتم؛ به همین خاطر تعداد دیگری از هنرمندان را جمع کردم و از ظرفیت های آنان در حوزه های مختلف، مثل عکاسی و طراحی و فروش، آثار استفاده کردم. من از سفالگری واقعا درس کیمیاگری آموختم، چراکه از تقریبا هیچ شی خلق می کنی که دارای ارزش اضافه نموده بالایی است.

مهمترین کارکرد صنایع دستی، تغذیه جان و روح مخاطبان است

حجت الله ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو گفت: نیازمند تغییر نگاه و رویکرد به این حوزه در سطوح عالی کشور هستیم. صنایع دستی صرفا کالایی لوکس و تزئینی که برای آراستن زندگی و منازل استفاده شود، نیست؛ بلکه داشتن این صنایع و زندگی کردن با آن، آثار دیگری دارد که ما از آنها غافلیم.

او ادامه داد: اگر ما واقعاً نگران سبک زندگی اسلامی ایرانی و نگران تهاجم فرهنگی غرب هستیم، یکی از راههای برطرف نگرانی و درمان آن، توجه به صنایع دستی ایرانی است. معتقدم وقتی در خانه ای گلیم، گبه، جاجیم و فرش زیبای ایرانی پهن می شود، کسی که روی این فرش ها می نشیند و راه می رود، ناخودآگاه میل به شنیدن سنتور و موسیقی اصیل ایرانی دارد و دیگر میل به گوش کردن موسیقی جاز و پاپ غربی نخواهد داشت.

او در ادامه با ذکر اینکه ایرانی ها در روز بیش از یک ساعت و نیم مصرف موسیقی دارند، گفت: اگر بخواهیم ذائقه افراد جامعه به سمت موسیقی ایرانی باشد، باید فضای زندگی فرزندانمان را ایرانی طراحی کنیم. برای تغییر ذائقه مردم کشورمان باید به سمت صنایع دستی ایرانی برویم. اگر دیوارهای اتاق های مدیران ما مملو از تابلوهایی باشد که هنرمندان ما با جان و دل خلق نموده اند، قطعاً در رفتار مدیران تأثیر خواهد گذاشت و سبک زندگی متفاوت خواهد شد.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو کارکرد دیگر صنایع دستی را درمان بیماری های روحی و جسمی بیان نمود و گفت: امروزه در بیمارستان های بزرگ جهان، در کنار مباحث پزشکی و درمانی، نگارخانه راه اندازی می نمایند، چرا که آثار آن را دیده اند. نقش صنایع دستی در اقتصاد هنر و ارزآوری برای کشور مهم است، ولی مهمترین کارکرد آن تغذیه جان و روح مخاطبان است که مستقیماً در ذائقه و سبک زندگی او اثر می گذارد.

گفتمانی جدید در حوزه صنایع دستی در راه است

بهمن نامورمطلق، رئیس فرهنگستان هنر گفت: سخنان آقای منتظری امیدی در هنرمندان صنایع دستی ایجاد کرد که امیدوارم مستمر باشد. مراسم این روز را تشکل های صنایع دستی به خوبی برگزار کردند و ما امکاناتی که متعلق به خودشان بود در اختیارشان قرار دادیم و امیدواریم بتوانیم امکانات و اوضاع بهتری برایشان ایجاد کنیم. ما مسئولان باید آنها را از نگرانی دربیاوریم.

او به تغییرات بنیادینی که در این عرصه در حال رخ دادن است، اشاره و توضیح داد: گفتمانی جدید در راه است. زمانیکه معاون صنایع دستی میراث بودم، کوشش کردم که این گفتمان صورت بگیرد. در آن موقع هم بسیار دردمند بودم که چرا در همه جا به این حوزه بی توجهی می شود. امروز کمیته ها و تشکل های مردم نهاد خوبی ایجاد شده است؛ همچنین باشگاهی در یونسکو برای پیگیری امور هنرمندان این عرصه فعالیت دارد.

او با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جدی دریافت صنایع دستی اظهار کرد: صنایع دستی را اول باید خود ما هنرمندان و فعالان جدی بگیریم؛ وقتی مسئولان و هنرمندان این حوزه را جدی نگیرند، دیگران هم اهمیت نخواهند داد و آنها را باور نمی نمایند.

رئیس فرهنگستان هنر به توجهی که کشورها در گذشته به صنایع دستی ایران داشتند، اشاره نمود و اضافه کرد: زمانی داشتن هنرهای ایرانی و صنایع دستی ما برای سران و رؤسای جمهور کشورها مایه فخر و مباهات بود و آنها داشتن دست بافته ها و منسوجات و ... را عاملی برای فزونی خود می شمردند. هنوز هم بضاعت ها و قابلیت های فراوانی در این حوزه داریم، اما هنرمند ما گاه مجبور است با برند دیگری غیر از برند کشور خود وارد عرصه رقابتی شود و اجناس ایرانی را صادر کند.

او با اشاره به نهادسازی ها و شبکه سازی ها در حوزه صنایع دستی در این فرهنگستان و کمیسیون ملی یونسکو گفت: این نهادسازی ها بالاخره جواب می دهد، به آن شرط که همراه و همدل باشیم تا همه صندلی و منزلت بی نظیر صنایع دستی را متوجه شوند. ما بیشترین دانشجویان تحصیلات تکمیلی صنایع دستی در جهان را داریم، ما بیشترین شهرهای صنایع دستی جهان را داریم؛ اینها امتیازهایی است که با زحمت بدست آمده است. در ابتدای ثبت آثار از هند و چین عقب بودیم، اما اکنون سردَمداریم و از این کشورها پیش افتاده ایم.

نامورمطلق اضافه کرد: قانون حمایت از فعالان و هنرمندان صنایع دستی در مجلس تصویب شد، اما باید پیگیری شود که چرا این قانون اجرایی نشد.

او در ادامه به راهکارها و راهبردهایی برای برون رفت از شرایط موجود پرداخت و گفت: اگر می خواهیم از صنایع دستی حمایت کنیم، باید خودمان را باور کنیم و صنایع دستی را جدی بگیریم. این نهادینه سازی در حال اجرا است و امروز ما در صنایع دستی بیشترین شهرهای صنعتی را در جهان داریم. کوشش کردیم که در برنامه ششم توسعه توجه به حوزه صنایع دستی مصوب و امکانات ویژه برای آن فراهم شود. این حوزه بدون باور، بارور نمی شود. همه باید به این بخش اعتقاد داشته باشیم و به آن افتخار کنیم تا دوباره شاهد رشد و توسعه آن باشیم.

او به صندلی و کارکرد فرهنگستان هنر اشاره نمود و اضافه کرد: فرهنگستان هنر صندلی سیاست گذاری و سیاست پردازی دارد. ما برای هم اندیشی با مجلس و وزارتخانه ها و تشکل های مردمی به منظور تدوین نقشه راه آماده ایم. فرهنگستان هم بضاعت لازم و هم صندلی تشکیلاتی دارد.

نامورمطلق ساختارسازی و یکپارچه شدن را عاملی دیگر برای رشد و توسعه در هنرهای سنتی برشمرد و اضافه کرد: باید به تفکیک کردن بخشهای مختلف صنایع دستی و فرش که هریک در وزارتخانه ای جدا هستند، انتها داد. تا ساختار تغییر نکند و این پیکره مثله شده یکپارچه نشود، بسیاری از زحمات بی فایده خواهد بود.

بهمن نامورمطلق در ادامه به ضعف قوانین در بخش های فراوریی و تجاری، ضرورت توجه به شیوه های آموزشی، به روزآوری و توجه جدی به زیبایی شناسی این هنر صنایع متناسب با نیازهای جامعه، فرهنگ سازی در آموزش و پرورش و رسانه ها، بکارگیری مدیران متخصص در این حوزه، ایجاد فضاهای مناسب و توجه به زنجیره فراوری تا صادرات پرداخت.

این مراسم با تجلیل از هنرمندان حوزه هنرهای سنتی و صنایع دستی کشور ادامه یافت. رسول مجدی در رشته نگارگری؛ کبری حیدری، در رشته دوخت های سنتی؛ مجتبی احمدخان، در رشته آبگینه؛ بهروز سیف اللهی، در رشته نگارگری و نگارگری روی چرم؛ شیرین مهدی قلی خانی، در رشته منبت چوب؛ حسن جوان شاهی، در رشته بافت های داری؛ یدالله احمدرضایی، در رشته قطاعی؛ علیرضا باوندپور در رشته منبت و پیکرتراشی؛ احمد صومی، در رشته گچبری سنتی و امرالله باقری، در رشته نقاشی روی شیشه از هنرمندان این حوزه بودند که از آنها تجلیل شد.

در این مراسم، از سه نفر منتخب از اهالی کادر سلامت و درمان مهرانگیز زنگنه (مدیرگروه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم پزشکی)، فاطمه سالاری (مدیر پرستاران بیمارستان بوعلی) و حمیدرضا غلام رضایی (رئیس بیمارستان فرهیختگان) نیز تجلیل شد.

این مراسم همچنین با اجرای موسیقی زنده توسط بزرگ شمیسا، عبدالعلی باقری نژاد و غلام شیرازی که خود سازنده سازهای سنتی و از هنرمندان این عرصه بشمار می فرایند، همراه بود. همچنین، حسین بختیاری، رئیس مجمع هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی و هنرمندان پیشکسوت در این مراسم بیانیه ای را در ضرورت حمایت همه جانبه از صنایع دستی و هنرمندان این عرصه قرائت کرد.