دارو های چاق کننده را بشناسید - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، پزشک برایتان دارو های خاصی تجویز نموده و چند ماهی است که از آن ها استفاده می کنید، علائم بیماری تان بهبود پیدا نموده، اما نمی دانید چرا روزبه روز وزن تان بیشتر می گردد.

ستاره محمد| پزشک برایتان دارو های خاصی تجویز نموده و چند ماهی است که از آن ها استفاده می کنید، علائم بیماری تان بهبود پیدا نموده، اما نمی دانید چرا روزبه روز وزن تان بیشتر می شود، به این فکر می کنید که سبک زندگی خود را نسبت به قبل تغییری نداده اید پس علت این اضافه وزن چه می تواند باشد، چشم تان به جعبه قرص ها می افتد و با خود می گویید شاید دارو ها مقصر باشند!

بله؛ درست فکر نموده اید. اضافه وزن یکی از عوارض جانبی برخی دارو ها به شمار میرود.

البته این موضوع علت نمی شود مصرف دارو ها را قطع کنید و سلامت تان را به خطر بیندازید بلکه می توانید با کمی تغییر در سبک زندگی یا جایگزین کردن دارو های خود با دارو های دیگر، تحت نظر پزشک معالج از این عارضه جلوگیری کنید.

شاید آب آورده اید!

دارو ها اغلب به خودی خود باعث چاقی نمی شوند بلکه عوارض جانبی شان با اضافه وزن همراه هستند. برای مثال برخی دارو ها اشتها را افزایش می دهند و باعث می شوند در مصرف غذا زیاده روی کنید. برخی دیگر هم بر فرایند جذب و ذخیره سازی گلوکز به وسیله بدن تاثیر می گذارند و از این طریق باعث تجمع چربی در بخش میانی بدن می شوند.

برخی ها هم با ایجاد تغییر در متابولیسم بدن، سرعت سوخت وساز کالری ها را کاهش می دهند. گروهی دیگر هم باعث افزایش تنگی نفس و خواب آلودگی می شوند و به این ترتیب ورزش کردن را سخت می نمایند. برخی دارو ها هم باعث احتباس آب در بدن می شوند که البته این نوع اضافه وزن به علت افزایش بافت چربی اتفاق نمی افتد و فقط حاصل از تجمع آب است، بنابراین چنین اضافه وزنی دائمی نیست و هر زمان که دوره مصرف دارو به اتمام برسد و بیماری زمینه ای برطرف شود، وزن تان هم به اندازه قبل بازمی شود.

خود را با بقیه مقایسه نکنید

اندازه اضافه وزن در پی مصرف دارو در افراد مختلف، فرق دارد. البته این موضوع به نوع دارو هم بستگی دارد. برخی ها ممکن است طی یک سال فقط یک یا دو کیلو وزن اضافه نمایند درحالی که برخی دیگر 5 تا 10 کیلوگرم یا حتی بیشتر چاق می شوند. درواقع از آنجایی که بیشتر این دارو ها در دوره های طولانی مدت و برای بیماری های مزمن مصرف می شوند، اضافه وزن شان بیشتر به چشم می آید.

در هر صورت نباید خود را با افرادی که از دارو های مشابه استفاده می نمایند، مقایسه کنید. عوارض دارو ها در همه افراد یکسان نیست. یک داروی خاص ممکن است در فردی باعث اضافه وزن و در فردی دیگر باعث کاهش وزن شود، بنابراین حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

دارو های مختلفی می توانند با عارضه جانبی چاقی و اضافه وزن همراه باشند که در اینجا به 10 گروه از آن ها اشاره خواهیم کرد:

انسولین خوش اشتهای تان می نماید!

انسولین هایی همانند لیسپرو، آسپارت و گلولیزین می توانند باعث افزایش وزن شوند، اما انسولین های طولانی اثر، تاثیر کمتری بر چاقی دارند. متاسفانه بسیاری از بیماران فکر می نمایند که با تزریق انسولین می توانند هرقدر که می خواهند غذا بخورند؛ بنابراین برخی آن ها در مدت 6 ماه تا 15 کیلوگرم هم وزن اضافه می نمایند! برخی پزشکان هم برای کنترل قند خون بالای بیمار در ابتدای درمان، دوز بالایی از انسولین را تجویز می نمایند و به همین علت فرد دچار علائم افت قندخون می شود، درنتیجه بیشتر از حد معمول مواد غذایی مصرف می نماید و چاق می شود، درحالی که انسولین باید تدریجی تجویز شود.

قرص های دیابت؛ هم چاق می نمایند هم لاغر!

تعدادی از دارو های دیابت نوع دو باعث کاهش وزن و برخی دیگر باعث افزایش وزن می شوند. دارو های حاوی سولفونیل اوره ازجمله دیابیهم، اینسولاز، گلیپیزاید، گلیبوراید، گلیمیپراید، کلرپروپامید و تولبوتامید باعث تحریک فراوری و فعالیت انسولین می شوند. انسولین هم کاهنده قندخون و افزایش دهنده اشتها است. این دارو ها معمولا طی 3 تا 12 ماه اول درمان بیشتر از 5 کیلوگرم اضافه وزن ایجاد می نمایند. تیازولیدین دیون (پیوگلیتازون) هم از دیگر دارو های دیابت است که می تواند باعث افزایش وزن شود. اما در مقابل، دارو هایی همانند متفورمین، اگزناتاید، سیتاگلیپتین، پراملینتاید و آکاربوز به کاهش وزن یاری می نمایند یا اینکه بر وزن بی اثر هستند.

کالری سوزی را کند می نمایند

بتابلوکر ها مثل آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول که برای درمان فشارخون بالا به کار می فرایند هم می توانند باعث افزایش وزن شوند. برای مثال افرادی که از آتنولول استفاده می نمایند در ماه های اول مصرف به طور مبه وسیله 5/2 کیلوگرم به وزن شان اضافه می شود. درواقع این دارو ها سرعت سوزاندن کالری را کاهش داده و باعث خستگی و حس رخوت می شوند. افزایش مصرف موادغذایی فیبردار و کم کالری می تواند در تعدیل اثرات جانبی این دارو ها موثر باشد.

کورتون ها

کورتیکواستروئید ها ازجمله بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، تریامسینولون، کلوبتازول، فلوسینولون و... معمولا برای درمان آرتریت روماتوئید، آسم، حساسیت یا دیگر بیماری های خود ایمنی به کار می فرایند و التهابات دردناک را تسکین می دهند. اما در عین حال اگر طولانی مدت و در دوز های مکرر مصرف شوند اندازه جذب آب به وسیله بدن را افزایش می دهند. علاوه براین، چون فرد مبتلا به این بیماری ها تحرک کمتری دارد، کالری کمتری می سوزاند و دچار اضافه وزن می شود.

پردهمولون و کورتیزون هم که برای درمان روماتیسم ماهیچه ای به کار می فرایند در بیش از 50 درصد از بیماران طی یک سال اول مصرف باعث 2 تا 13 کیلوگرم اضافه وزن می شوند. کورتیکواستروئید های استنشاقی برای درمان آسم مثل بودزوناید، سیکلزوناید و فلوتیکازون هم دارای عارضه افزایش وزن هستند. ورزش، رژیم غذایی و گاهی مصرف همزمان متفورمین می تواند اضافه وزن حاصل از این دارو ها را کاهش دهد.

دارو های ضد روان پریشی

دارو های ضد روان پریشی ازجمله هالوپریدول، لوکساپین، کلوزاپین، کلرپرومازین، فلوفنازین، ریسپریدون، الانزاپین و کوئتیاپین که معمولا برای درمان اسکیزوفرنی و افسردگی دوقطبی کاربرد دارند هم می توانند باعث افزایش اشتها و وزن شوند. اما نگران نباشید، برای جلوگیری از این عارضه می توان تحت نظر پزشک آن ها را با دارو هایی جایگزین یا همزمان از داروی متفورمین استفاده کرد.

دارو های ضدتشنج و میگرن

مصرف دارو های ضدتشنج مثل والپروئیک اسید ممکن است با 15 تا 20 کیلوگرم اضافه وزن همراه باشد. والپروئیک اسید دارویی است که برای درمان اختلال دو قطبی، صرع، تشنج و پیشگیری از میگرن استفاده می شود. البته این دارو در برخی افراد ممکن است باعث کاهش وزن شود. دارو های کاربامازپین و گاباپنتین هم طی 3 ماه اول درمان می توانند تا 15 کیلوگرم اضافه وزن ایجاد نمایند.

خواب آلودگی و فرار از ورزش!

آنتی هیستامین یکی از ترکیبات مهم در دارو های ضدحساسیت به تعداد می آید و نمی توان آن را از فرمول دارو حذف کرد. این ماده فعالیت آنزیم تنظیم نماینده اشتها را در بدن مختل می نماید. دارو هایی که حاوی دیفن هیدرامین هستند هم با افزایش خواب آلودگی باعث کاهش فعالیت بدنی می شوند، بنابراین مصرف طولانی مدت آن ها می تواند با افزایش وزن همراه باشد.

دارو های ضدبارداری

اغلب قرص های پیشگیری نماینده از بارداری از دو هورمون پروژسترون و استروژن تشکیل شده اند و از تخمک گذاری جلوگیری می نمایند. این قرص ها تاحدودی می توانند باعث اضافه وزن شوند زیرا استروژن باعث افزایش ذخیره سازی چربی به وسیله ارگان های بدن می شود که البته این موضوع حین بارداری یک ضرورت محسوب می شود. در صورتی که از این دارو ها استفاده می کنید، بهتر است هر چند وقت یک بار روش خود را با مشاوره پزشک تغییر دهید و از دیگر راه های ضد بارداری یاری بگیرید.

دارو های هورمونی و استروژن

در دوران یائسگی اندازه ترشح هورمون استروژن در بدن خانم ها کاهش پیدا می نماید، به همین علت فرد دچار علائمی، چون گرگرفتگی و عرق کردن های شبانه می شود. برای برطرف این شرایط پزشک معمولا هورمون درمانی با استروژن را تجویز می نماید، اما این روش خود باعث احتباس آب و افزایش وزن می شود، با افزایش وزن، متابولیسم هم کند تر می شود، بنابراین کسانی که تحت هورمون درمانی هستند باید برنامه غذایی خود را تغییر دهند و به طور منظم ورزش نمایند.

دارو های روان درمانی و ضد افسردگی

دارو های روان درمانی و اعصاب ازجمله ضدافسردگی های 3 حلقه ای اغلب حدود 4 کیلوگرم در ماه اضافه وزن ایجاد می نمایند. تعداد کمی از افراد هم با مصرف آن ها طی 2 تا 6 ماه بین 15 تا 20 کیلوگرم وزن اضافه می نمایند. ازجمله این دارو ها می توان به آمی تریپتیلین، دوکسپین، ایمی پرامین، نورتریپتیلین، تریمیپرامین و میرتازاپین اشاره نمود. مهارنماینده های بازجذب سروتونین مانند سرترالین، فلوکستین، پاروکستین و فلووکسامین هم در تعداد کمی از افراد ابتدا باعث کاهش وزن شده و بعد از 6 ماه باعث افزایش وزن می شوند. لیتیوم هم در 11 تا 65 درصد از افراد طی 6 تا 10 سال مصرف، حدود 10 کیلوگرم اضافه وزن ایجاد می نماید.

4 نکته مهم برای جلوگیری از چاقی دارویی!

اگر در چند ماه اخیر رژیم غذایی و فعالیت بدنی تان را تغییر نداده و در عین حال دچار اضافه وزن شده اید و فکر می کنید داروهای تان مقصر هستند، به این 4 نکته توجه کنید:

1. اولین و مهم ترین نکته اینکه هیچ وقت بدون مشورت پزشک داروهای تان را قطع نکنید یا دوز آن ها را کاهش ندهید. شاید مصرف این دارو برای شما بسیار مهم تر از اضافه وزنی باشد که پیدا نموده اید.

2. همواره قبل از اینکه پزشک دارویی برای تان تجویز کند حتما در خصوص چاق نماینده بودن آن سوال کنید. گاهی اوقات پزشک می تواند دارو ها تان را با دارو های دیگری جایگزین کند تا دچار اضافه وزن نشوید و در عین حال تاثیر درمانی هم از آن بگیرید.

3. اضافه وزن حاصل از مصرف دارو معمولا طی 6 ماهه اول درمان نشان داده می شود. اگر اندازه اضافه وزن تان خیلی زیاد است حتما موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید زیرا چاقی می تواند بیماری تان را تشدید کند و خطر ابتلا به سندروم متابولیک، دیابت، فشارخون بالا، چربی خون بالا و آرتروز را افزایش دهد.

4. اگر مجبورید از دارو هایی با عارضه اضافه وزن بهره ببرید، برای جلوگیری از چاقی یا یاری به کاهش وزن خود یک دفترچه یادداشت تهیه کنید و هرچه می خورید را همراه با زمان آن یادداشت کنید. به این ترتیب کنترل خیلی بهتری روی کالری های مصرفی خواهید داشت.

بعلاوه باید سعی کنید فعال تر باشید؛ به جای اینکه تلویزیون ببینید یا قهوه بنوشید همراه با خانواده یا دوستان به پیاده روی بروید. فعالیت باعث سوختن کالری می شود که خود تاثیر افزایش وزن حاصل از هر دارویی را خنثی می نماید.

سیب سبز

منبع: فرادید